İstinaf başvurusu nasıl yapılır? İstinaf başvuru dilekçelerinin nasıl hazırlanacağı hususu her dava için farklılık gösterebilir. Ancak dikkat edilmesi gereken ve yapılması gereken ortak hususlar vardır.
İstinaf başvuru dilekçesinin nasıl hazırlanacağı hususunu açıklarken adli yargı ve idari açısından ayrı ayrı ele alınması gerekir.
6100 sayılı Hukuk muhakemeleri Kanunu’na göre istinaf yoluna başvurma, dilekçeyle yapılır ve dilekçeye, karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenir.
İstinaf dilekçesinde aşağıdaki hususlar bulunur:
ç) Kararın başvurana tebliğ edildiği tarih.
İstinaf dilekçesi, başvuranın kimliği ve imzasıyla, başvurulan kararı yeteri kadar belli edecek kayıtları taşıması durumunda diğer hususlar bulunmasa bile reddolunmayıp, 355 inci madde çerçevesinde gerekli inceleme yapılır.
İstinaf dilekçesi, kararı veren mahkemeye veya başka bir yer mahkemesine verilebilir. İstinaf dilekçesi hangi mahkemeye verilmişse, o mahkemece bölge adliye mahkemesi başvuru defterine kaydolunur ve başvurana ücretsiz bir alındı belgesi verilir.
Kararı veren mahkemeden başka bir mahkemeye verilmiş olan istinaf dilekçesi, bu mahkemece yukarıdaki fıkraya göre işlem yapıldıktan sonra kararı veren mahkemeye örnekleriyle birlikte gönderilir. Bu durum derhâl mahkemesine bildirilir.
İstinaf yoluna başvurma tarihi konusunda 118 inci madde hükmü uygulanır.
Dosya, kararı veren mahkemece, istinaf dilekçesinde gösterilen daire ile bağlı kalınmaksızın, ilgili bölge adliye mahkemesine gönderilir.
İstinaf dilekçesi, kanuni süre geçtikten sonra verilir veya kesin olan bir karara ilişkin olursa, kararı veren mahkeme istinaf dilekçesinin reddine karar verir ve 344 üncü maddeye göre yatırılan giderden karşılanmak suretiyle ret kararını kendiliğinden ilgiliye tebliğ eder.
Bu ret kararına karşı tebliği tarihinden itibaren bir hafta içinde istinaf yoluna başvurulabilir. İstinaf yoluna başvurulduğu ve gerekli giderler de yatırıldığı takdirde dosya, kararı veren mahkemece yetkili bölge adliye mahkemesine gönderilir. Bölge adliye mahkemesi ilgili dairesi istinaf dilekçesinin reddine ilişkin kararı yerinde görmezse, ilk istinaf dilekçesine göre gerekli incelemeyi yapar.
İstinaf dilekçesi, kararı veren mahkemece karşı tarafa tebliğ olunur.
Karşı taraf, tebliğden itibaren iki hafta içinde cevap dilekçesini kararı veren mahkemeye veya bu mahkemeye gönderilmek üzere başka bir yer mahkemesine verebilir.
Kararı veren mahkeme, dilekçeler verildikten veya bunun için belli süreler geçtikten sonra, dosyayı dizi listesine bağlı olarak ilgili bölge adliye mahkemesine gönderir.
İstinaf dilekçesi kendisine tebliğ edilen taraf, başvurma hakkı bulunmasa veya başvuru süresini geçirmiş olsa bile, vereceği cevap dilekçesi ile istinaf yoluna başvurabilir. İstinaf yoluna asıl başvuran taraf, buna karşı iki hafta içinde cevap verebilir.
İstinaf yoluna başvuran, bu talebinden feragat eder veya talebi bölge adliye mahkemesi tarafından esasa girilmeden reddedilirse, katılma yolu ile başvuranın talebi de reddedilir.
5271 Ceza Muhakemesi Kanunu’nda ise ilk derece mahkemelerinden verilen hükümlere karşı istinaf yoluna başvurulabileceği, ancak, onbeş yıl ve daha fazla hapis cezalarına ilişkin hükümler, bölge adliye mahkemesince re’sen inceleneceği, hükümden önce verilip hükme esas teşkil eden veya başkaca kanun yolu öngörülmemiş olan mahkeme kararlarına karşı da hükümle birlikte istinaf yoluna başvurulabileceği hükmüne yer verilmiştir.
İstinaf istemi, hükmün açıklanmasından itibaren yedi gün içinde hükmü veren mahkemeye bir dilekçe verilmesi veya zabıt kâtibine bir beyanda bulunulması suretiyle yapılır; beyan tutanağa geçirilir ve tutanak hâkime onaylattırılır. Tutuklu sanık hakkında 263 üncü madde hükmü saklıdır.
Hüküm, istinaf yoluna başvurma hakkı olanların yokluğunda açıklanmışsa, süre tebliğ tarihinden başlar.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 3. maddesinde,
“İdari davalar, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılır.
Gösterilir.
Temyiz Dilekçelerinin ise;
Temyiz istemleri Danıştay Başkanlığına hitaben yazılmış dilekçeler ile yapılır.
Temyiz dilekçelerinin 3 üncü madde esaslarına göre düzenlenmesi gereklidir, düzenlenmemiş ise eksikliklerin onbeş gün içinde tamamlatılması hususu, kararı veren Danıştay veya bölge idare mahkemesince ilgiliye tebliğ olunur. Bu sürede eksiklikler tamamlanmazsa temyiz isteminde bulunulmamış sayılmasına Danıştay veya bölge idare mahkemesince karar verilir.
İstinaf başvurusu ne zaman yapılır? sorusuna cevap verebilmek için usul kanunlarındaki sürelere bakılması gerekmektedir.
İstinaf başvurusu;
Hukuk davalarında iki (2) hafta,
Ceza davalarında yedi (7) gün,
İdari yargı davalarında 30 gün içinde yapılması gerekmektedir.
Önce elektronik imza satın alınabiliyor. E imza alınabilecek firmalar ise, TÜBİTAK, E-Tuğra, Türk Trust, Türkiye Barolar Birliği, E- Güven ve benzeri firmalardır.
Bundan sonra UYAP portalı üzerinden bir UYAP doküman editörünün indirilip evrak UYAP a kaydedilip gönderilmektedir.
BÖLGE ADLİYE VE ADLÎ YARGI İLK DERECE MAHKEMELERİ İLE CUMHURİYET BAŞSAVCILIKLARI İDARÎ VE YAZI İŞLERİ HİZMETLERİNİN YÜRÜTÜLMESİNE DAİR YÖNETMELİK
MADDE 5 ‒(1) İş süreçlerindeki her türlü veri, bilgi ve belge akışı ile dokümantasyon işlemleri, bu işlemlere ilişkin her türlü kayıt, dosyalama, saklama ve arşivleme işlemleri ile uyum ve işbirliği sağlanmış dış birimlerle yapılacak her türlü işlemler UYAP ortamında gerçekleştirilir.
(2) UYAP kullanıcıları iş listesini günlük olarak kontrol etmek, işlemlerin gereğini yerine getirmek, ihtiyaç duyulan alanlarda veri ve bilgilerin derlenmesi, değerlendirilmesi ile gerekli adlî istatistiklerin üretilmesine esas bilgileri güvenilirlik, tutarlılık ve güncellik ilkelerine uygun olarak UYAP ortamına(Değişik ibare:RG-29/4/2017-30052) doğru, eksiksiz ve zamanında girmekle yükümlüdür.
(3) Fizikî olarak verilen ve gönderilen her türlü evrak, elektronik ortama aktarılarak UYAP’a kaydedilir ve ilgili birime gönderilir.
(4) İhtiyaç duyulan nüfus, tapu, adlî sicil kaydı gibi dış bilişim sistemlerinden UYAP vasıtasıyla temin edilen bilgi, belge ve kayıtlar, zorunlu olmadıkça ayrıca fizikî olarak istenilmez. UYAP’tan dış bilişim sistemlerine gönderilen bilgi ve belgeler zorunlu olmadıkça ayrıca fizikî ortamda gönderilmez.
(5) Taraf ve vekilleri ile diğer ilgililer güvenli elektronik imza ile imzalamak suretiyle UYAP vasıtasıyla birimlere elektronik ortamda bilgi ve belge gönderebilirler.
(6) Gelen evraktan sorumlu personel, UYAP üzerinden birimlere gönderilen ve iş listesine düşen belgeleri derhâl ilgili kişiye ya da doğrudan dosyasına aktarır. Onay gerektiren evrak ilgilinin iş listesine yönlendirilir.
(7) Tutanak, belge ve kararlar elektronik ortamda düzenlenir ve gerekli olanlar ilgilileri tarafından güvenli elektronik imza ile imzalanır. Elektronik ortamda düzenlenen ve güvenli elektronik imza ile imzalanan evrak UYAP kapsamındaki birimlere elektronik ortamda gönderilir. Ayrıca fizikî olarak gönderilmez.
(8) Teknik nedenlerle fizikî olarak düzenlenen belge veya kararlar, engelin ortadan kalkmasından sonra derhâl elektronik ortama aktarılır, yetkili kişilerce güvenli elektronik imza ile imzalanarak UYAP’a kaydedilir ve gerektiğinde UYAP vasıtasıyla ilgili birimlere iletilir. Bu şekilde elektronik ortama aktarılarak ilgili birimlere iletilen belge ve kararların asılları mahallinde saklanır, ayrıca fizikî olarak gönderilmez. Ancak, belge veya karar aslının incelenmesinin zorunlu olduğu hâller saklıdır. Elektronik ortama aktarılması imkânsız olan belgeler ise fizikî ortamda saklanır ve gerektiğinde fizikî olarak gönderilir.
(9) UYAP üzerinde hazırlanmış ve güvenli elektronik imza ile imzalanmış evrakın dış birimlere elektronik ortamda gönderilememesi hâlinde belge veya kararın fizikî örneği alınır, güvenli elektronik imza ile imzalanmış aslının aynı olduğu belirtilerek ilgilisi tarafından imzalanmak sureti ile gönderilir.
(10) Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter. Elektronik ortamda yapılacak işlemlerin ertesi güne sarkmaması açısından saat 00:00’a kadar yapılması zorunludur.
(11) Güvenli elektronik imzalı belgenin elle atılan imzalı belgeyle çelişmesi hâlinde UYAP’ta kayıtlı olan güvenli elektronik imzalı belge geçerli kabul edilir. (6)
(12) Kanunlarda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, dosyalar güvenli elektronik imza kullanılarak UYAP’ta incelenebilir ve her türlü muhakeme işlemi yapılabilir.
(13) Güvenli elektronik imza ile imzalanan belge ve kararlarda, mühürleme işlemi ile kanunlarda birden fazla nüshanın düzenlenmesini öngören hükümler uygulanmaz.
(14) Fizikî ortamda yapılan işlemlerde süre mesai saati sonunda biter.
İçtihat Metni
Yargıtay İkinci Hukuk Dairesi’nin 16.03.2022 tarih ve E:2022/2594, K:2022/4477 sayılı kararı.
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı erkek tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davalı erkek vekilinin istinaf başvurusu, bölge adliye mahkemesince süresinde olmadığı gerekçesiyle reddedilmiş ve bu karar erkek vekilince temyiz edilmiştir. Dosya ve UYAP üzerinden yapılan inceleme neticesinde, erkek vekilinin vekâletname ekinde istinaf başvuru dilekçesinin, 15/10/2021 tarihinde UYAP üzerinden havale edildiği anlaşılmaktadır. Dosya üzerinden yapılan incelemede ise, bölge adliye mahkemesi yazı işleri müdürünün “vekâletle birlikte ek olarak sunulan 15/10/2021 tarihli istinaf başvuru dilekçesinin, 18/10/2021 tarihinde UYAP üzerinden havale ettiği görülmektedir.
Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 5. maddesi 6. bendine göre “Gelen evrak sorumlusu UYAP üzerinden birimlere gönderilen ve iş listesine düşen belgeleri derhal ilgili kişiye ya da doğrudan dosyasına aktarır. Onay gereken evrak ilgilinin iş listesine yönlendirilir”. Aynı maddenin 10. bendine göre de “Elektronik ortamda yapılan işlemlerde süre gün sonunda biter” hükümlerini ihtiva etmektedir. Bir belgenin ekinde gönderilen ve aynı gün ek ile birlikte açılan belgelerinde içeriğine bakılarak ek yazılmasına karşın ihtiva ettiği içeriğe göre tasnifinin yapılarak UYAP üzerinde gerekli havalenin yapılması gerekir. Davalı erkek vekilinin vekâletname eki olarak gönderdiği istinaf başvuru dilekçesinin aynı gün yazı işleri müdürü tarafından açılıp sisteme kaydı yapıldığına göre, yazı işleri müdürün istinaf başvurusu olarak tasnifini yaptığı 18/10/2021 tarihinin, istinaf başvuru tarihi olarak alınması doğru olmamıştır. İstinaf başvurusunun süresinde olduğunun kabulü ile başvurunun incelenmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmadığından bölge adliye mahkemesi ret kararının kaldırılmasına, istinaf incelemesi yapılmak üzere dosyanın ilgili bölge adliye mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen bölge adliye mahkemesi kararının yukarıda 2. bentte gösterilen sebeplerle BOZULMASINA, temyize konu diğer bölümlerin şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcın istek halinde yatırana geri verilmesine, dosyanın ilgili bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine gönderilmesine, oy birliğiyle karar verildi. 16.05.2022
Süresinde yapılmayan istinaf başvurusu sonucunda ise ilk derece mahkemesince aleyhine karar verilen taraf artık nihai kararı istinaf ve temyiz yoluna taşıyamaz.
İstinaf başvuru harcı her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’nca yayımlanan Harlar Genel Tebliği ile belirlenmektedir.
7 Temmuz 2023 tarihinden itibaren Bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerine yapılacak istinaf yolu başvurularında istinaf harcı 738,00 TL’ dir.
7 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete’nin Ekli’ 492 sayılı Harçlar Kanunu’na Bağlı Tarifelerde Yer Alan Maktu Harç Tutarlarının Yeniden Belirlenmesine Dair Karar’ı Gereği
–İstinaf Başvurma Harcı (İdare) 738,00.-TL
-YD Harcı (İdare) 444,60.-TL
-YD’ye İtiraz Harcı (İdare) 738,00.-TL
-İstinaf Başvurma Harcı (Vergi) 782,10.-TL